ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΚΠΕΜΠΕΙ SOS: ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΚΑΛΥΨΕΤΕ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΣΑΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΜΕ ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ

Με τον νέο νόμο για την «επιτάχυνση της εγκατάστασης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» δεν είναι ανάγκη να είναι κάποιος μεγαλοεπενδυτής για να αξιοποιήσει τα οφέλη της αιολικής ενέργειας. Αρκούν ένα ποσό της τάξεως των 4.000 - 5.000 ευρώ, ένα καλό αιολικό πεδίο και μια μικρή ανεμογεννήτρια. Ετσι, ενισχύεται όχι μόνον η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αλλά και η «διάχυση» των ωφελημάτων τους στην κοινωνία. Το ΟΙΚΟ, με τη συνδρομή δύο ειδικών, του Δημήτρη Μπεχράκη και του Ηλία Φωτιάδη, δίνει απαντήσεις σε όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα «μίνι» αιολικά.

Τι άλλαξε με τον νέο νόμο για την «επιτάχυνση» της εγκατάστασης των ΑΠΕ;
Μέχρι πρότινος το ρεύμα από την αιολική ενέργεια αγοραζόταν με την ίδια τιμή (80 ευρώ/μεγαβατώρα για το διασυνδεδεμένο σύστημα και 90 ευρώ για το μη διασυνδεδεμένο, δηλαδή τα νησιά), είτε προερχόταν από μεγάλα είτε από μικρά συστήματα. Κάτι που απέκλειε τους μικρούς παραγωγούς. Με τον νέο νόμο, όμως, η τιμή αγοράς για σταθμούς ισχύος μέχρι 50 κιλοβατώρες (kWh) υπερτριπλασιάζεται και φτάνει τα 250 ευρώ/MWh! Μάλιστα, οι τιμές αυτές θα αναπροσαρμόζονται αυτόματα κατά το ποσοστό αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ. «Αυτή η τιμή είναι πολύ καλό κίνητρο για την εγκατάσταση οικιακών αιολικών», λέει ο κ. Δημήτρης Μπεχράκης, ηλεκτρολόγος μηχανικός, με διδακτορικό στις μικρές ανεμογεννήτριες και εργαζόμενος στον ΔΕΣΜΗΕ.

Ποιο είναι το μέγεθός τους;
Ποικίλλει ανάλογα με την ισχύ. Ενδεικτικά, για κάθε κιλοβάτ η διάμετρος των πτερυγίων δεν ξεπερνά τα 2 - 3 μέτρα. Οσες προορίζονται για σπίτια τοποθετούνται σε ύψος άνω των 10 μέτρων και σε σημείο όπου δεν εμποδίζεται ο άνεμος.

Πώς αξιοποιείται η ενέργεια;
Με δύο τρόπους: ή θα πουληθεί το ρεύμα στη ΔΕΗ ή θα αξιοποιηθεί για την κάλυψη των αναγκών της οικίας. Μάλιστα, ένα οικιακό αιολικό σύστημα, σε συνδυασμό και με άλλα συστήματα ΑΠΕ και εξοικονόμησης ενέργειας, μπορεί να οδηγήσει σε ενεργειακά αυτόνομη οικία. «Συμβαίνει συχνά σε νησιά του Αιγαίου να προσφέρουμε την ηλεκτρική αυτονόμηση κατοικιών φθηνότερα και από το κόστος σύνδεσης που ζητάει η ΔΕΗ, χωρίς να υπολογίζουμε τους ανά τετράμηνο λογαριασμούς!» λέει στο ΟΙΚΟ ο κ. Ηλίας Φωτιάδης, ηλεκτρολόγος μηχανικός, που ασχολείται ειδικά με την εγκατάσταση μικρών αιολικών συστημάτων.

Πότε ένα αιολικό πεδίο αξιολογείται ως καλό;
«Για να μην υπάρχει χάσιμο χρόνου και χρημάτων, δεν πρέπει να τοποθετείται καμία ανεμογεννήτρια χωρίς να έχει μετρηθεί η ταχύτητα του ανέμου από έναν μικρό μετεωρολογικό σταθμό, ακριβώς στο σημείο όπου θα υψωθεί, για ένα εξάμηνο τουλάχιστον», τονίζει ο κ. Δ. Μπεχράκης.

Τι άνεμοι απαιτούνται για την καλή λειτουργία τους;
«Αν και οι μικρές ανεμογεννήτριες είναι σχεδιασμένες για να δίνουν μέγιστη ισχύ ακόμα και με σχετικά χαμηλές ταχύτητες ανέμου, θεωρείται απαραίτητο ένα μέσο επίπεδο ανέμου 5 m/sec προκειμένου να είναι συμφέρουσα η εγκατάσταση», συμπληρώνει. Αρα μέσα στον αστικό ιστό χρειάζεται πολύ καλό ψάξιμο, με πιο πιθανό να είναι συμφέρουσα η τοποθέτησή τους μόνο σε ψηλά σημεία. «Στη δυτική Θεσσαλονίκη, που έχει αέρηδες, μπορούν να τοποθετηθούν σε αρκετά σημεία. Μάλιστα, εκεί προτείνουμε και τον αιολικό... θερμοσίφωνα», λέει ο κ. Φωτιάδης.

Πόσο κοστίζουν;
«Στην αγορά, που αναπτύσσεται σιγά-σιγά, μπορεί να βρει κανείς πλήθος τιμών και ποιότητας», σημειώνει ο κ. Μπεχράκης. «Το κόστος είναι περίπου 4.000 έως 7.500 ευρώ ανά εγκατεστημένο kW, με δύο χρόνια συντήρηση και όλες τις αιτήσεις να περιλαμβάνονται», διευκρινίζει ο κ. Φωτιάδης. Εάν μιλήσουμε όμως για το κόστος εγκατάστασης ενός αποδοτικού μικρού αιολικού συστήματος (με περισσότερες της μιας) το κόστος ανεβαίνει, διότι περιλαμβάνει και την εγκατάσταση, την πρόσβαση, τις ηλεκτρικές προστασίες, τα εσωτερικά δίκτυα, τους οικίσκους ελέγχου, τις εσωτερικές καταναλώσεις, και άδειες για τα μη συνδεδεμένα νησιά. Στην περίπτωση μιας ενεργειακά αυτόνομης κατοικίας, ένα σύστημα 3-4kW είναι αρκετό πάντως για να καλύψει τις ανάγκες της σε ρεύμα.

Τι απόδοση μπορεί να έχει; Πότε γίνεται απόσβεση;
«Τα μικρά αιολικά σε περιοχές με καλό άνεμο έχουν ενεργειακές και οικονομικές αποδόσεις, που δύσκολα τις πιστεύει κανείς», σημειώνει ο κ. Φωτιάδης. «Ανάλογα με τη θέση, τον τρόπο εγκατάστασης και σύνδεσης, την ποιότητα κ.λπ., μια ανεμογεννήτρια ισχύος 1 kW σε ένα σπίτι που πουλάει το ρεύμα στη ΔΕΗ μπορεί να αποφέρει έσοδα 750 έως 2.250 ευρώ ετησίως». «Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως στην Αμοργό, όπου ο μέσος άνεμος φτάνει τα 9 m/sec, μια μικρή ανεμογεννήτρια 0,9 kW μπορεί να αποδώσει 7 μεγαβατώρες (MWh) ετησίως, αποδίδοντας 1.750 ευρώ», επισημαίνει ο κ. Φωτιάδης. Η ταχύτητα του ανέμου είναι κρίσιμο μέγεθος. Ο κ. Μπεχράκης αναφέρει το παράδειγμα ανεμογεννήτριας 1,5 kWh στα Σπάτα, με μέση ταχύτητα ανέμου 4,7 m/sec, που αποδίδει 2,9 MWh το χρόνο, δίνοντας ετήσιο έσοδο 700 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή απαιτούνται 8 - 10 χρόνια για την απόσβεση, ενώ η ανεμογεννήτρια θα είναι σε λειτουργία μέχρι και 25 έτη.

Ποιο είναι το περιβαλλοντικό όφελος;
Σύμφωνα με την Greenpeace, μια μικρή ανεμογεννήτρια που αντικαθιστά μια ηλεκτρογεννήτρια σε ένα εξοχικό, συμβάλλει στο να αποφευχθεί η έκλυση δύο κιλών διοξειδίου του άνθρακα για κάθε κιλοβατώρα που χρησιμοποιούμε. Ανάλογο είναι το όφελος από την εξοικονόμηση ρεύματος του δικτύου, που κατά κύριο λόγο έχει παραχθεί από καύση υδρογονανθράκων. Ενδεικτικά, μια ανεμογεννήτρια ισχύος 1,5 - 2 kWh, με πολύ καλό αιολικό πεδίο, μπορεί να εξοικονομήσει το ρεύμα που καταναλώνει μια οικογένεια στην Αθήνα.

Απαιτείται άδεια για την εγκατάσταση;
Για τις οικιακές ανεμογεννήτριες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, παρά μόνον αποδοχή των όρων σύνδεσης στο δίκτυο της ΔΕΗ Α.Ε. Στα μη συνδεδεμένα νησιά χρειάζεται ειδική άδεια από τη ΡΑΕ/ΔΕΗ. Κάτω από 20 kWh εγκατεστημένης ισχύος θεωρείται ήπια εγκατάσταση και δεν απαιτείται μελέτη περιβαλλοντικών όρων, εκτός εάν βρίσκεται σε περιοχή του δικτύου NATURA 2000.

Υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα;
Βρισκόμαστε σε αναμονή των εγκυκλίων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να αποσαφηνιστούν κάποια ζητήματα, όπως πού θα επιτρέπεται η τοποθέτηση ανεμογεννήτριας και με τι θεμελίωση, τι όρια θα τεθούν σε θόρυβο και κραδασμούς. «Δεν είναι ιδιαίτερα θορυβώδεις. Εκτός από τις πολύ κοντινές αποστάσεις, τα ντεσιμπέλ είναι επιπέδου γραφείου», λέει ο κ. Μπεχράκης.